داستان ابتلا و آزمایش داستانی بس عجیب است.

در قدر هستی ابتلا برای انسان گذاشته شده است. این ابتلائات برای این بوده است که افراد به کمالات و درجات والا راه پیداکنند. 

همانند ابتلاء حضرت ابراهیم ^{علیه السلام} به ذبح حضرت اسمعیل ^{علیه السلام} که برای گذر از نبوت به امامت حضرت طراحی شده بود.

پس انسانِ فطرت مدار بر اساس انتخاب های درست خیر و عدم انتخاب شرّ در زندگی اش ابتلائاتش یاری رسانش است برای کمال.

حال چه اتفاقی می افتد که این ابتلائات گرفتار ابتلائاتِ دست سازِ انسان می شود:

اگر انسان در زندگی اش، خیر و شرّ را به جای هم اختیار کند، یعنی آنچه به ضررش است را انتخاب کند و آنچه به نفعش است را طرد نماید،

گرفتار اثر وضعیِ این انتخاب های نادرست شده و ابتلائاتی که گرفتارش می شود، دست و پایش را برای داشتن یک زندگی کامل و بی نقص می بندد.

معنای ابتلا: رسیدنِ استعداد به بلوغ/ گذر از نپختگی به پختگی.

این 2 نوع انسان در فتنه ها، که اثر وضعیِ انتخاب هایشان است 2 نوع برخورد و واکنش دارند.

یک گروه بر فتنه سوار می شوند و اختلاط و عدم شفافیت در فتنه آن ها را در اختیار خیر و دفع ضرر فتنه گم نمی کند.

یک گروه همانطور که از قبل خیر و شرشان و نفع و ضررشان التقاطی بود، در فتنه نیز التقاطی رفتار کرده و موضع مشخصی نمی گیرند و خود گم می شوند.

گروه اول می تواند همانند بچه شتر باشد که نه شیر به کسی بدهد نه خود شیرخوار عده ای باشد.^1-

و اینکه بروز فتنه امری طبیعی ست نباید بگوییم که کاش فتنه نیاید، باید خود را آماده ی مقابله با آن بکنیم.²

برای رهایی از فتنه ها،از هم اکنون مراقب باشیم.^3-4

ـــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــــ

1.روایت امیرالمومنین در نهج البلاغه

2.روایت امیرالمومنین در نهج البلاغه

3. واژگان خیر و شر، نفع و ضرر، از سوره مبارکه جنّ و ابتلا، از قرآن

4- برای مفهوم خیر، ر.ک: کتاب معنا شناسی خیر، فرایندشناسی خیر و نظام سازی خیر؛ اثر احمدرضا اخوت